Page 7 - yarsani kame_2
P. 7

x  Êyê ke yarsanî sey dînêde xoserî hesibnenê.

                   x  Êyê ke yarsanî sey terîqetêkê zereyê îslamî hesibnenê.
                   x  Êyê ke yarsanî sey bawerîyêka senkretîke hesibnenê.

               Ez  koma  peyêne  ra  dest  pêbikerî   û   fîkrê   xo   vajî.   Derheqê   “bawerîya  
               senkretîke”   de   ez   bi   xo   fîkrê   îslamologê   fransizî   Henry   Corbinî   zaf   raşt  
               vînena.   Goreyê   Henry   Corbînî   termê   “senkretîkî”,  cigêrayoxê  qelpî
               (tembelî)  seba   ke   derheqê   keşfê   kokê   yew  bawerîye  de  zehmet  nêancê,

               gurênenê.  Ez  vana  no  zaf  raşt  o.  Çike  her  bawerî  (îtiqat)  şert  û  mercanê  
               xo yê wext û mekanî ro vêreno ra û demêdê dergûdilayî de yeno ra. Nê
               prosesê  raameyîşî   de   faktorê   mîtolojîk,   cografîk,   komelkî,   ekonomîk   û  
               kulturî  a  bawerîye   ser   o   raştaraşt   tesîr   kenê.   Bi   vatişêde  bîn,  sîstemê
               bawerîyan (dînan) asmên ra sey paketî nênê war. Demêde dergûdilayî de
               binê tesîrê faktoranê ke mi vatî de yenê têlewe, benê yew. Dima, ancîna

               goreyê  şertanê  zeman  û  mekanî  vurîyênê û hetê ra bingeyê xo seveknenê
               û  hetê  ra  kî  xo  adapteyê  dewrî  kenê.  Yanî  beno  ke  çîyêde  bi  nameyê
               “bawerîya   senkretîke”   çin  a.  Çîyêde  xeylê  normal  o  ke  wextî  mîyan  de
               bawerîyî  bandora  yewbînan  (jubînan)  de  bimanê.  Axir  amancê  heme
               bawerîyan yew nîyo?

               Eke  ma  bêrîme  fîkrê  dîyinî  ser,  êyê  ke  yarsanan  îslamî  mîyan  de

               hesibnenê, ez vana ganî ma her çî ra ver qayîtê îslamî, çîyanê bingeyînanê
               îslamî, wacîbat (çîyê ke ganî bêrê kerdene) û ferzanê ey bikerîme. Dînê
               îslamî de hîrê nuqteyê bingeyînî estê: Tewhîd (yewbîyayîşê  Heqî), me’ad  
               (bawerîya axretî) û Nubuwet (bawerîya pêxemberî). Kemera qorî ya dînê
               îslamî  tewhîd  o,  yanî  qebulkerdişê  yewbîyayîşê  Heqî.  Ma  eşkenîmê  nê

               fîkrê  “monoteîst”î  heme  dînanê  yewhomayîyan  de  bivînîme.  Helbet  beno  
               ke  îlmê  kelamî  (paradîgmaya  dînî)  heme  dînan  de  cîya  bibo,  la  ma
               eşkenîmê  vajîme  ke  bawerîya  tewhîdî  pêrune  de  eynî  yo.  Dînanê
               monoteîstan (yewhomayîyan) de bawerîyêda hempara bîne kî me’ad,  yanî  
               axretî  bawerkerdiş   o.  Na  babete  de  kî  ma  dînanê  yewhomayîyanê  cîya-
               cîyayan  de  fîkranê  tewir-tewiran  vînenîme.  La  bawerîya  bingeyîne
               hemîne de eynî ya: Merg (merdene) peynîya cuye (heyatî) nîyo. Nubuwet
               kî  bawerîyêda  karakterîstîk  a  îslamî  ya.  Nubuwet,  yanî  pêxemberî

               bawerkerdiş  û   “xatem  ul-enbîya”  (pêxembero   tewr   peyên)   bîyayîşê  
               Hezretî Mehemmedî. Wina  bawerkerdiş, taybetmendîya îslamî  ya  û  çi  şîî  
               çi sunî, heme muslumanî wina bawer kenê.




                                                            7
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12